Wpływ bagnetu na celność, część 1

Jak pewnie wielu czytelnikom bloga wiadomo, powszechnie stosowanym rozwiązaniem w wojskowych karabinach i karabinkach jest umieszczony na lufie zaczep do mocowania bagnetu. Istniały nawet pistolety maszynowe wyposażone w zaczep do mocowania bagnetu. Czy jednak zamocowanie bagnetu na lufie broni wpłynie na jej celność? Cóż, w mojej ocenie już pierwszy rzut oka pozwala odnieść wrażenie że zamocowanie na lufie elementu o masie około pół kilograma raczej nie pozostanie bez wpływu na celność broni. Przyglądając się sprawie bliżej, widać że zamocowanie bagnetu na lufie na pewno zmieni charakterystykę drgań lufy, tym samym spowoduje zmianę położenia średniego punktu trafienia, względem położenia średniego punktu trafienia podczas strzelania bez bagnetu. Przyglądając się sprawie jeszcze bliżej, można uznać że bagnet obciąży lufę nierównomiernie, co może spowodować pogorszenie charakterystyki drgań lufy, a tym samym wzrost rozrzutu. Jednak co na temat wpływu bagnetu na celność broni można znaleźć w instrukcjach wojskowych? Aby odpowiedzieć na to pytanie, poniżej zamieszczam cytat z polskiej instrukcji wojskowej zatytułowanej Krótkie wiadomości z teorii strzelania. Cytat pochodzi ze stron 45, 46, 47, z rozdziału zatytułowanego Wpływ bagnetu na strzelanie. Biorąc pod uwagę że instrukcja Krótkie wiadomości z teorii strzelania została opracowana w 1945 roku i była przeznaczona dla ludowego Wojska Polskiego, można w mojej ocenie założyć że zamieszczony poniżej cytat dotyczy karabinu powtarzalnego Mosin wzór 1891/30 z bagnetem kłujnym.

 

Przy strzelaniu z karabinów z nałożonym bagnetem karabin zwraca się w stronę przeciwległą do położenia bagnetu, tj. przy bagnecie nałożonym z prawej strony odchylenie otrzymamy w lewo i odwrotnie. Następuje to dlatego, że przy nałożonym bagnecie środek ciężkości znajduje się nie na osi lufy, lecz z boku.

 W rezultacie takiego skręcenia się lufy, kierunek osi lufy przy wylocie pocisku będzie inny niż w momencie celowania i pocisk otrzyma ruch w płaszczyźnie przechodzącej przez oś broni w momencie wylotu, w ten sposób, jeżeli do wystrzału linia celowania była skierowana równolegle do osi broni, to przy strzelaniu z nałożonym begnetem, nawet przy najmniejszej odległości ani jeden pocisk nie trafi w punkt celowania na skutek odchylenia osi broni w momencie wylotu pocisku w bok i wszystkie pociski odchylają się w tę samą stronę.

 Dlatego, żeby pocisk trafił w punkt celowania, należy jeszcze przed wystrzałem skierować oś broni w bok przeciwległy do nałożonego bagnetu na tyle, żeby w momencie wylotu pocisku oś broni zbiegła się z płaszczyzną, w której była linia celowania przed wystrzałem. W tym celu należy wierzchołek muszki przesunąć w lewo. Jeżeli osiągniemy to, że przez przesuwanie muszki i zmianę jej wysokości, średni punkt trafienia na kierunku osi lufy zbiegnie się z punktem celowania, a kąt podniesienia z prawidłowym podniesieniem, to wpływ bagnetu będzie usunięty i przy strzale odchylenie pocisków w bok będzie następowało tylko od drgań i wpływu wiatru.

 Także wielki wpływ przy strzelaniu na odchylenie pocisków ma zgięcie bagnetu.

 Im dalej oddalony jest środek ciężkości od osi lufy, tym większe będzie odchylenie lufy przy wystrzale.

 Dlatego przy zgięciach bagnetu odchylenie pocisków w bok będzie tym większe, im większe jest zgięcie bagnetu i zawsze w bok przeciwległy do zgięcia

 Jeżeli bagnet przylega nieszczelnie do lufy, otrzymujemy chwianie się bagnetu. W rezultacie otrzmamy wielki rozrzut pocisków, spowodowany zmianą położenia środka ciężkości broni przy każdym wystrzale. Np. przy szczelnym przyleganiu bagnetu przy strzelaniu na 300 m promień koła obejmującego lepszą połowę trafień= 18 cm, a przy chwianiu się bagnetu wzrasta do 30 cm. Dlatego przy strzelaniu koniecznie zwracać uwagę na to, żeby bagnet był dobrze założony. Dopasowania bagnetu dokonuje się w rusznikarni.

 Strzalenie bez bagnetu. Jeżeli z karabina przystosowanego do strzelania z bagnetem, będziemy strzelać strzelać bez bagnetu, to pociski odchylają się w prawą stronę i odwrotnie; jeżeli z karabina przystosowanego do strzelania bez bagnetu będziemy strzelać z bagnetem nałożonym, to pociski będą trafiać z lewa i niżej.

 Oprócz zmiany położenia średniego punktu trafienia, bagnet wywiera wpływ i na skupienie pocisków. Założony bagnet pogarsza strzelanie dlatego, że przy każdym wahaniu bagnetu zwiększa się rozrzut pocisków, a także i dlatego, że przy więcej lub mniej długim strzelaniu strzelec męczy się i rozrzut wzrasta przy takim strzelaniu na 15-20% w porównaniu ze strzelaniem z tajże broni bez bagnetu.

 

 

Powyższy cytat dowodzi że wpływ bagnetu na celność brany był pod uwagę podczas pisania instrukcji wojskowych. Jednocześnie, zgodnie z cytowanym tekstem, bagnet zamocowany na lufie broni wpływa negatywnie na jej celność, nie tylko powodując zmianę położenia średniego punktu trafienia, względem położenia średniego punktu trafienia podczas strzelania bez bagnetu, ale również powodując wzrost rozrzutu. Nawiązując do początku wpisu, gdzie poruszyłem temat wpływu bagnetu na zmianę charakterystyki drgań lufy, w powyższym cytacie wzięto pod uwagę inne czynniki łączące bagnet z pogorszeniem celności broni niż spowodowana bagnetem zmiana charakterystyki drgań lufy.